Historie Potkaamp

Naast de Oude Kerk in Borne staat de Potkaamp. De kosterswoning is het oorspronkelijke deel van dit gebouw; een gemeentelijk monument. Enkele jaren geleden pakten we het gebouw digitaal gezien in met legosteentjes; bij de jaarcollecte (Actie Kerkbalans) kreeg iedereen toen ook een legosteentje in zijn brievenbus om bij te dragen aan de nieuwbouw.

Architectonische beschrijving en stijlkenmerken

De kosterswoning is oorspronkelijk gebouwd in 1888 en verbouwd in 1929. De gevels op gepleisterde plint hebben een waterlijst ter hoogte van de onderdorpels. In de gevels zitten sierbanden met gele stenen. Ter plaatse van de bovendorpels gaan de sierbanden over in sierbogen boven de ramen. Het huis met schilddak heeft blauwe dakpannen.

Het monument is van cultuurhistorisch belang in verband met de uitdrukking van culturele en geestelijke ontwikkeling van de gemeente. Het maakt ook deel uit van een groter geheel en daarom is die oude kosterwoning ook stedenbouwkundig van belang.

Geschiedenis in kadaster/kaart

Bij de start van het kadaster, in 1832, werd de bebouwing op deze locatie geregistreerd als huis en erf, sectie D-255 op legger 119. Het stond toen op naam van bakker Jannes Fikkert en echtgenote Catharina Berendina Wijnveld.

Op de afbeelding ziet u een fragment van het oorspronkelijke kadastraal minuutplan, anno 1832 (sectie D-255). Rechts, iets boven de onderste hoek, staat duidelijk de kerk ingetekend. Met links daarvan de Potkaamp.

Familie ter Keurs

In 1849 ging het eigendom over naar Jan Willem ter Keurs in Zenderen. Hij bouwde tweemaal een stuk bij het huis aan. In 1864 ging het huis over in handen van smid Johannes ter Keurs in Zenderen.

Op de volgende kadastrale hulpkaart staat de situatie van 16 april 1849 (sectie D-1178 en D-1179).

Hervormde Gemeente eigenaar

Twintig jaar later, in 1869 werd de Hervormde Gemeente eigenaar van het gedeelte sectie D-1179.

  • Legger 38/158: Sectie D-1179. Huis en erf. Eigendom van de hervormde gemeente. In 1869 vernieuwing van artikel. Over op legger 1230/119.
  • Legger 831/26: Sectie D-1178. Huis en erf. Eigendom van smid Johannes ter Keurs te Zenderen. In 1870 verkoop. Over op legger 1230/121 en 123/122.

De volgende kadastrale hulpkaart is van 26 februari 1870 (sectie D-2065). Hierop staan de veranderingen ten opzichte van de periode daarvoor.

  • Legger 1230/121: Sectie D-2065. Huis en erf. In 1876 belastbaarstelling. Over op legger 4706/6.
  • Legger 470/6: Sectie D-2065. Huis en erf. In 1885 vereniging van artikelen. Over op legger 1230/141.
  • Legger 1230/119: Sectie D-1179. Huis en erf. In 1888 herbouw enz. Over op legger 1230/145 en 1230/146.
  • Legger 1230/141: Sectie D-2065. Huis en erf. In 1888 herbouw enz. Over op legger 1230/145 en 1230/146.

Kadastrale hulpkaart, mei 1888 (sectie D-3022 en D-3023).

Legger 1230/145: Nieuwe sectie D-3022. Huis en erf. In 1891 belastbaar gesteld. Over op legger 1230/147.

Daarna slaat de historie enkele tientallen jaren over. De kadastrale veldwerkkaart hieronder is van 30 mei 1921 (sectie D-3022 en D-3023).

In 1929 verleende de gemeente vergunning aan de Nederlands Hervormde Gemeente te Borne voor de verbouw van het cathechisatiegebouw annex kosterswoning op sectie D-3022 en D-3023, naar een plan van architect H. Jansen. Dat blijkt uit het Gemeentearchief van Borne.

Het eerstvolgende moment waarop de geschiedenis in kaart is gebracht is enkele jaren na de oorlog. Onderstaande kadastrale veldwerkkaart is van juni 1949 (sectie I-242 en I-343).

In 1957 kreeg de kerkvoogdij van Hervormde Gemeente Borne vergunning van de gemeente om de kosterswoning te verbouwen.

De laatste kadastrale hulpkaart van de Potkaamp dateert van 1978 (sectie I-1694).